Een inkijkje in een DMC retrofit

Vader en zoon Bakker van sleep- en duwboot Arcturus en Toofan Pour van DMC over efficiëntie, stabiliteit, draaicirkels, kostenbesparing en samenwerken.

Voor een familiebedrijf is een vooruitstrevende strategie van cruciaal belang. Immers, als je je bedrijf wilt doorgeven aan de volgende generatie, wil je er zeker van zijn dat je middelen en schepen in optimale staat verkeren. Dit is de visie van Klaas Bakker, kapitein-eigenaar van de Arcturus, een 22,5 meter lange duwboot uit 1952, die hij samen met zijn zoon Jacob exploiteert.

Klaas kocht de Arcturus in 2002 en heeft sindsdien diverse aanpassingen gedaan om de levensduur en efficiëntie van zijn schip te verbeteren. Zo heeft hij onder andere de romp verstevigd, een nieuw stuursysteem geïnstalleerd en in 2018 een Damen Marine Components (DMC) straalbuis laten plaatsen.

Hoewel de DMC-straalbuis al een indrukwekkende brandstofbesparing van 40% opleverde, was Klaas op zoek naar nog meer verbeteringen, zowel qua manoeuvreerbaarheid en stabiliteit als brandstofbesparing. Duurzaamheid speelde daarbij ook een belangrijke rol. “We willen met de tijd meegaan en vergroenen,” vertelt Klaas. “Dat betekent dat we onze efficiëntie moeten verbeteren.”

Klaas en Jacob namen contact op met DMC om ideeën te genereren over hoe ze hun schip nog efficiënter konden maken. Toofan Pour, Senior Sales Engineer bij DMC, verrichte meteen metingen en kwam met het antwoord. “Dit is een vrij oud schip, wat betekent dat je geen drastische wijzigingen aan de romp kunt aanbrengen om de efficiëntie te verhogen. De enige manier om brandstof te besparen is door aanpassingen te doen aan de voortstuwingsinstallatie: de schroef, de straalbuis of het roer. Dit is waar onze ervaring telt – we kunnen het advies dat we onze klanten geven onderbouwen met data van jaren aan bewezen projecten,” legt Toofan uit.

„Na overleg met Klaas en Jacob over hun wensen en het vaarprofiel van de Arcturus – betere manoeuvreerbaarheid voor klussen in kleine havens en efficiënt brandstofverbruik bij directe ‘A-naar-B’-routes – adviseerden we om het bestaande enkele roer te vervangen door een dubbel HD roersysteem met hydraulische stuurinrichting. Bovendien voldoet dit nieuwe systeem volledig aan de ES-TRIN-normen.”

De scheepseigenaar kiest zelf de werf
De volgende stap voor DMC was om een geschikte scheepswerf te vinden voor de retrofit. Klaas koos voor Scheepswerf Van Grevenstein in Krimpen aan de Lek, een werf waarmee hij al eerder goede ervaringen had opgedaan.

„DMC kan met iedere scheepswerf samenwerken. Voor ons is het vooral belangrijk dat onze klanten een werf kiezen waarmee zij zelf bekend zijn en waarin zij vertrouwen hebben,” vervolgt Toofan. Tegen het einde van 2024 ging de Arcturus bij Van Grevenstein in Krimpen aan de Lek het droogdok in.

“Wij werken nauw samen met de scheepswerven waar we mee samenwerken. In dit geval voerde Van Grevenstein de structurele werkzaamheden uit, waaronder enkele aanpassingen aan het achterdek. Wij hielden toezicht op de installatie van het nieuwe roersysteem, voerden wijzigingen door aan de hydraulische units en legden nieuwe leidingen van de hydraulische unit naar de stuurmachine, waarbij we van één naar twee cilinders gingen.” Zoals bij al onze retrofits hielden we de kosten goed in de gaten en zorgden we ervoor dat alleen de noodzakelijke componenten werden vervangen. Voor de Arcturus betekende dit dat er geen wijzigingen nodig waren aan de elektrische systemen of de bedieningspanelen; deze bleven ongewijzigd.”

Om alles in goede banen te leiden, wees DMC een ervaren projectmanager, Ton Verweij, aan als contactpersoon om de samenwerking tussen Klaas, Jacob, de werf en DMC optimaal te laten verlopen. “Ton regelde alles wat we nodig hadden: van de installatie tot het eindresultaat. Hij beantwoordde al onze vragen en bezocht de werf regelmatig om het werk te monitoren,” zegt Jacob. “De werf leverde uitstekende service; ze werkten snel en planden hun werkzaamheden goed in.”

Was het de investering waard?
Enkele weken na de retrofit spreken we Klaas en Jacob om te horen hoe het DMC dubbele roersysteem presteert. Qua brandstofverbruik zien ze een duidelijke efficiëntieverbetering. Klaas: “Vergeleken met voor de retrofit besparen we zeven liter brandstof per uur, terwijl we anderhalve kilometer per uur sneller varen.”

En wat betreft de manoeuvreerbaarheid?
“Deze nieuwe roeren zijn gewoon geweldig,” vertelt Klaas. “We hebben situaties gehad waarin we met een totale lengte van 96 meter moesten keren in een haven van 100 meter breed. We kunnen nu gewoon ronddraaien in die haven! Dit heb ik in mijn 32 jaar varen nog nooit gezien.”

De strak gecontroleerde draaicirkel is te danken aan de efficiëntie van het DMC dubbele roersysteem. Klaas zegt hierover: “Met ons oude enkele roer zag je, zelfs als het roer naar stuurboord stond, nog steeds water aan bakboordzijde wegstromen. Met dit dubbele roer stroomt al het water exact in de richting die we willen.”

Stabiliteit: lege ballasttanks?
Jacob voegt daaraan toe dat ook de stabiliteit van de Arcturus aanzienlijk is verbeterd: “Op de Waddenzee, de Westerschelde of het IJsselmeer moesten we vroeger ballast toevoegen om stabiel te blijven bij ruwe omstandigheden. Maar sinds we dit dubbele roer hebben, zijn onze ballasttanks leeg – de roeren werken als stabilisatoren. We zijn stabieler en voelen geen trillingen meer.”

Warm aanbevolen
Op de vraag of hij een DMC dubbel roersysteem zou aanbevelen aan andere duwboot- en sleepbooteigenaren, gaat Klaas zelfs nog een stap verder: “Als je overweegt een DMC-straalbuis te nemen, zou mijn advies zijn om direct een dubbel roersysteem erbij te nemen. De straalbuis bespaarde ons al 40% brandstof, en nu besparen we nog meer met dit dubbele roer. Dankzij deze retrofit voelt het alsof we op een compleet nieuw schip varen.”

Dit brengt ons terug bij het belang van een lange-termijnstrategie voor familiebedrijven. Jacob sluit af: “Deze retrofit is een investering in de toekomst. We hebben de Arcturus klaar gemaakt voor de komende 40 tot 50 jaar, zodat mijn vader en ik nog lang en met plezier kunnen doorvaren.”